Mens en medemens: mijn gekozen waarde

Welke waarde wil je aan je kleuters echt doorgeven? Waarom is deze waarde belangrijk in relaties tussen mensen? Wat gebeurt er als deze waarde afwezig is?

De waarde waar ik heel veel belang aan hecht is gelijkheid. Of je nu arm bent of rijk, blond of bruin, blank of zwart, dik of dun, … iedere mens, ieder kind is gelijk in mijn ogen. Het klinkt zo cliché, hé, maar ik ben ervan overtuigd dat wanneer je iedereen op gelijke voet zet, je veel meer kunt bereiken. Iedereen heeft vaardigheden en talenten in zich die met de jaren ontwikkeld worden, dus moet je ook iedereen daar de kans toe geven om zich te kunnen ontwikkelen.

In de kleuterklas speelt de leeftijd een grote rol. In enkele maanden tijd kan een kleuter enorm veel vooruitgang boeken. Ik vind het dan ook belangrijk dat je elk kind de ruimte geeft om die vooruitgang te kunnen boeken. Je doet niet enkel verder met de ‘beste’ van de klas, bedoel ik dan. Soms hoor je dat wel eens; ‘de juf doet alleen verder met de beste van de klas’. In vele gevallen is dit natuurlijk onjuist. Het gaat er vooral om dat de juf de persoonlijke ontwikkeling van het kind stimuleert. Meestal zijn het de ‘zwakkere’ kinderen die dit zeggen, omdat ze zichzelf vergelijken met een ‘sterker’ kind die al verder zit in zijn persoonlijke ontwikkeling. Wanneer we echter de kinderen gaan vergelijken met elkaar, spreek ik niet meer over gelijkheid. Met gelijk bedoel ik niet dat alle kinderen gelijk moeten ontwikkelen, maar wel dat je elk kind afzonderlijk gelijke kansen moet geven om als individu te kunnen ontwikkelen.

Dat ieder kind gelijk moet behandeld worden, wil ik meegeven aan mijn kleuters. De kleuters moeten eerst en vooral leren wat ‘anders zijn’ is en van daaruit begrijpen dat wie je ook bent, of wat je al kan, ieder kind gelijk is. Ze moeten leren dat ‘anders zijn’ daarom niet betekent dat ze geen vrienden kunnen worden met elkaar, integendeel. Door de verscheidenheid aan huidskleur bv. zijn heel veel kleuterklassen niet uitsluitend gevuld met blanke kleuters. Beide huidskleuren zullen zien dat ze anders zijn, maar het is de leerkracht die hen moet leren daarmee om te gaan. In eerste plaats is er natuurlijk het gezin die op dezelfde golflengte moet zitten met de school, want wat kinderen thuis leren, zullen ze op school nadoen. In de tweede plaats is er de leerkracht of de school die moet ingrijpen wanneer ongepast gedrag zich voordoet.

Kinderen zien, kinderen doen na

Ik vind dit een heel belangrijk gegeven naar de toekomst toe. Deze waarde zal er voor zorgen dat de persoonlijke relaties tussen mensen vlotter verloopt. Eerst en vooral omdat je jezelf gelijk stelt met de ander. Dat betekent dat jij niet beter, of rijker, of mooier bent dan de ander, evenals jezelf niet minder inschatten dan die ander. Je bent beide uniek, en daarom gelijk, gelijk voor God, gelijk voor de wet, … Doordat je jezelf gelijk stelt met de ander, zal je relatie veel opener worden. Je waardeert elkaar als individuen waardoor de communicatie duidelijker zal verlopen en er minder conflicten of misverstanden zullen ontstaan.

Het grote probleem in onze maatschappij is dat niet iedereen deze waarde even hoog in het vaandel draagt. Omdat sommige mensen zich beter voelen dan anderen, gaan ze de ‘mindere’ het gevoel geven dat hij niets waard is. Ze gaan soms letterlijk gaan neerkijken op de ander. Net daarom wantrouwen mensen elkaar, en ontstaat er een negatieve spiraal waar je moeilijk uit komt. De oorsprong van dit idee komt voornamelijk uit de overtuiging dat schoonheid en status een belangrijke rol spelen in onze samenleving. ’Dikke mensen zijn lui en vies, daar wil ik liever niets mee te maken hebben’, ‘een kassierster in een supermarkt is dom’, ‘wat een lelijke mens is dat, hij kan toch wel wat beter zijn best doen om er mooier uit te zien’, ‘hij doet mààr die job’, ‘kijk naar die man met zijn gescheurde trui, hij ziet er ongewassen uit, daar wil ik niet mee praten’. Ken je die uitspraken? Misschien betrap je jezelf erop dat je ook wel eens zo denkt? Of misschien net het tegenovergestelde, dat slanke en mooie mensen meer verdienen, slimmer en vriendelijker zijn en leuker om mee om te gaan? Onderstaande link illustreert deze gedachte.

Iedereen beroemd: het laatste woord (uiterlijk)