Prof. Paul Verhaeghe gaat op zoek naar nuance in het stakingsdebat 'We strike back' op 30 januari 2012 in de Vooruit te Gent. Aan de hand van zijn visie op 'het inleveren voor of tegen het neoliberalisme' heb ik er een idee uitgehaald die ik graag wat meer wil verduidelijken. Je kunt de volledige tekst, indien je dit wenst, ook beluisteren of lezen.
Een daling in autonomie en een groeiende afhankelijkheid van externe en bovendien steeds verschuivende normen veroorzaken wat de arbeidssocioloog Richard Senett heel treffend een infantilisering van de werknemers noemt. Volwassen mensen vertonen kinderlijke woedeaanvallen, zijn jaloers voor trivialiteiten, vertellen leugentjes om bestwil, deinzen vaak niet terug voor bedrog, en koesteren leedvermaak en kleinzielige wraakgevoelens. Ik interpreteer dit als gevolgen van een systeem dat mensen niet toelaat autonoom te denken en werken. Als je iemand behandelt als een klein kind, dan is de kans vrij groot dat hij zich zal gedragen als een klein kind.
Essay van Paul Verhaeghe
Ik ben het eens met deze stelling. Meestal worden we aangeworven in een bedrijf of instelling, beginnend met een proefperiode van zes maanden. Omdat er meestal meerdere mensen worden aanvaard zal, op het einde van de rit, niet iedereen kunnen blijven. Daardoor ontstaat er vanaf het begin al een kleine concurrentie tussen de collega’s onderling. Iedereen wil natuurlijk de beste zijn, en tekenen voor onbepaald contractduur.
Ik heb ook vaak het gevoel, zelfs op mijn eigen werk, dat mensen zichzelf veilig zetten door over andere collega’s te gaan roddelen. Zo staan ze, zogezegd, op een goed blaadje bij de baas, en hebben ze, zogezegd, meer kans om door te groeien in het bedrijf, of langer te kunnen blijven. Ik vind dit wel triestig, vooral omdat iedereen zijn steentje probeert bij te dragen. Dergelijk gedrag hangt in grote mate af van je eigen portie zelfbeheersing, denk ik. Er wordt toch enigszins verondersteld dat een volwassen mens respectvol met een andere mens kan omgaan (zie ook mens en samenleving: mijn gekozen kenmerk)? En de bedoeling van volwassen mensen is toch dat ze het grote voorbeeld zijn voor de kinderen? Ik vind dat het in zo’n situaties de baas zijn taak is om in te grijpen, maar in veel gevallen gebeurt dit niet. Het is soms zelfs zo erg dat de baas die roddels gelooft en die collega, waar het om gaat, ontslaat. Maar in welke mate is die baas dan nog objectief? Als je zonder overleg zomaar iemand de deur wijst, vind ik het zelfs de moeite niet meer waard om er te blijven werken. Wanneer zo’n feiten zich voordoen, kan ik goed begrijpen dat werknemers zich niet meer persoonlijk betrokken voelen in het bedrijf en daardoor ook het gevoel creëren minder verantwoordelijkheid te moeten dragen voor wat ze doen. Je doet je werk en daar blijft het bij, niets meer en niets minder.
Waarom zijn er tegenwoordig zoveel extra cursussen met de naam ‘teambuilding’? Collega’s trekken niet meer aan één zeil, waardoor iedereen als individu gaat optreden. Van solidariteit is nog weinig sprake, net als het vertrouwen hebben in elkaar. Zelfs de bedrijven wantrouwen hun werknemers. Als werknemers het gevoel hebben dat ze worden gecontroleerd door hun werkgever kunnen ze op twee manieren reageren: ofwel zien ze dit als interesse en een drijfveer om goed werk te leveren, ofwel zien ze dit als bemoeizucht en een afwezigheid van vertrouwen. Onderstaande link bewijst het feit dat werkgevers hun werklieden soms overdreven in de gaten willen houden, omdat het vertrouwen in de werknemer ontbreekt.
Door de flexibele arbeidsmarkt worden als maar meer mensen ontslaan. Daardoor worden veel mensen het slachtoffer van werkloosheid.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten