Mens en samenleving: mijn gekozen kenmerk

Wat is het belangrijkste kenmerk van een 'goeie' samenleving? Waarom is dit een meerwaarde?

Volgens mij is verbondenheid de belangrijkste factor voor een goeie samenleving. En dan bedoel ik verbonden zijn met alles rondom je, boven je, naast je, onder je. Anouk Depuydt vat deze verbondenheid samen in 5 omgevingscirkels of levensdomeinen. Deze vijf levensdomeinen wil ik hieronder voor jullie uitdiepen, wat het bij mij oproept, aan de hand van een aantal voorbeelden, gedachten en links (songs, beeld- en tekstfragmenten).

opgroeien in verbondenheid

Eerst en vooral moeten we ons verbonden voelen met onszelf. Wij, als persoon, moeten van onszelf leren houden. Dat is niet altijd even gemakkelijk en het lukt de ene dag beter dan de andere dag. Een mens blijft voortdurend groeien en leert steeds beter met zichzelf om te gaan. Ik zelf ben 23 jaar, en durf eerlijk toegeven dat ik nog steeds mezelf niet helemaal ken. Ik hou wel van wie of wat ik ben, maar de drang om perfect te zijn blijft dichterbij dan gewenst. ‘Je kunt maar van iemand anders houden, als je van jezelf houdt’ wordt gezegd. Maar het klopt! Toch zijn er heel veel jongeren en volwassenen die niet van zichzelf houden. Ze verwijten zichzelf, ze pijnigen zichzelf (automutilatie), ze vliegen in de drank, ze hongeren zich uit, ze plegen zelfmoord. Ze kunnen niet aanvaarden wie ze zijn...

Eleanor McEvoy - Sophie's song (anorexia)
automutilatie

Daarna komt de verbondenheid met de ander. Of je nu op het platteland woont, of midden in een drukke stad, je komt altijd in contact met andere mensen. Vroeger, als kind, heb ik geleerd om respect te hebben voor anderen: ‘Laat de ander uitspreken’, ‘wees beleefd tegen de mensen’, ‘spreek met twee woorden’, ‘wees hoffelijk in het verkeer’, ‘help de ander wanneer hij in nood zit’, enzovoort. Jammer genoeg zijn er toch mensen die geen respect voor anderen kunnen opbrengen. Ze voelen zich niet verbonden met die andere mens en gedragen zich ongepast of in extreme vorm agressief. Enkele voorbeelden: zinloos geweld, racisme, pesterijen, moorden, …

zinloos geweld

Brahim en Charlotte maken muzikaal duidelijk dat pesten niet cool is. Ze stimuleren alle leerlingen om op de speelplaats de move tegen pesten mee te dansen en zingen.

Als derde vind ik het belangrijk dat je je enigszins ook verbonden voelt met het materiële. Je maakt niet zomaar dingen stuk, net zoals je niet steelt van iemand anders. Je hebt respect voor het materiaal van een ander, maar zeker ook dat van jezelf. Het is volgens mij ook maar wanneer je beseft hoeveel sommige dingen kosten, dat je er respectvoller mee omgaat. Mensen moeten soms heel veel en lang werken voor ze iets in huis kunnen halen. Mijn vader kon daar dan, enkele jaren geleden, van lopen preken, maar nu ik zelf al een jaar alleen woon en alles zelf moet bekostigen, besef ik wel dat hij gelijk had en dat ik inderdaad maar beter wat meer zorg draag voor het materiaal, zodat het wat langer meegaat.

Verbondenheid met de groep, de samenleving, de cultuur, dat is het vierde domein. Iedere mens maakt deel uit van een groter geheel. En of we nu bij een kleine of een grote groep behoren, iedere persoon moet gewaardeerd en gerespecteerd worden zoals hij is. In een school ben je verbonden met alle kinderen uit je klas, maar tevens met alle andere klassen. Al die klassen samen vormen je school, en die school is verbonden met andere scholen en met de scholengemeenschap en die scholengemeenschap is verbonden met het departement Onderwijs enzovoort, enzoverder.

Het laatste levensdomein gaat over de verbondenheid met het levensgeheel, de natuur. Dit is het allesomvattend kader. Je voelt je verbonden met een hoger iets (God, Allah, Boeddha, …), het hoeft daarom niet per se een god te zijn. Je voelt je één met de natuur, met je oorsprong en hebt er ook respect voor. Ik zelf voel me niet echt verbonden met een god, maar eerder met een positieve gedachte waarin ik geloof. Ik kan er ook erg van genieten om met al mijn zintuigen in en bij de natuur te zijn.

Wie de film Avatar kent, zal deze scene uit de film herkennen. Het mag dan wel sciencefiction zijn, toch heb ik deze link toegevoegd omdat ik het prachtig vind hoe de Na’vi (zo heet het blauwe volk) verbonden zijn met hun natuur. Ik vind dit ongelooflijk mooi om te zien hoe zij met zoveel respect omgaan met hun volk, de dieren, de natuur en het goddelijke (tree of souls; Eywa).

Als iedereen deze levensdomeinen zou respecteren, dan ben ik er zeker van dat er een betere wereld zou ontstaan. Je voelt je verbonden met alle levende en niet-levende dingen om je heen, waardoor je respectvol en verantwoordelijk zult/kunt omgaan met het alledaagse leven.

Het kan blijkbaar wel. De onderstaande link bewijst dat een heleboel gezinnen 'perfect' kunnen samenleven met elkaar en daarbij alle levensdomeinen kunnen respecteren.

Cohousing

Voor de mensen die er weinig of, net zoals ik, nog nooit van gehoord hebben: cohousing is het samenwonen in een daarvoor voorziene buurt met ongeveer 20 gezinnen (minimaal 30 volwassenen). Er is altijd opvang voor de kinderen, je hoeft maar 1 of 2 keer in de maand te koken (beurtrol) waardoor je dus veel tijd uitspaart. Al het materiaal dat ze (gezamenlijk) aankopen, is beschikbaar voor iedereen die er woont (ze zouden dus meer respect hebben voor het materiaal, omdat iedereen het mag/zal gebruiken). Het zou dus ook economisch voordelig zijn en beter voor de natuur.

Het lijkt me inderdaad allemaal heel praktisch dat samenwonen, maar dan moeten alle gezinnen enorm veel respect en verdraagzaamheid tonen voor elkaar. Volgens mij zal er sowieso toch iemand zijn waar je niet zo’n hechte of vertrouwde band mee hebt. Je moet in zo’n buurt toch enorm veel vertrouwen hebben in elkaar. Op de website staat wel vermeld dat die mensen meer respect hebben voor elkaar en voor het materiaal en voor de verschillende voorzieningen, maar volgens mij komt er daar ooit wel eens ruzie van, of toch alleszins onenigheden. Je moet er sowieso heel erg voor openstaan, anders lukt dat niet, denk ik.